SPSS ile İşaret Testi (Sign Test) — RESİMLİ

SPSS ile İşaret Testi

İşaret testi (Sign Test), bir değişkenin medyan değerinin belirli bir değerden farklı olup olmadığını belirlemek için, ya da 2 farklı zamanda ölçülen aynı değişkenin iki ölçümü arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark olup olmadığını belirlemek için kullanılır. Non-parametrik bir test olan işaret testi, örneklem büyüklüğü küçük olduğunda ya da verilerin ekstrem dağılım gösterdiği durumlarda kullanışlıdır. SPSS ile işaret testini uygulamak ve sonuçlarını yorumlamak oldukça kolaydır. Bu yazıda, işaret testinin ne olduğunu, ne zaman kullanılması gerektiğini ve SPSS ile nasıl uygulanabileceğini anlatacağım.

spss analizi ücretli danışmanlık tanışma indirimi veri tablo rapor iletişim

spss tez analizi istatistik ödev yaptırma ücretli spss veri analizi danışmanlık

İşaret Testi Nedir?

İşaret Testi’nin 2 kullanım alanı vardır. Birincisi, verinin normal dağılmadığı ve aynı zamanda çok çarpık dağıldığı 2 kere ölçülen bir grubun iki ölçümünün orta değerleri arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunup bulunmadığını öğrenmektir. İkincisi ise verinin hem normal dağılmadığı hem de çok çarpık dağıldığı bir verinin orta değerinin, herhangi belli bir sayısal değerden farklı olup olmadığını öğrenmektir.

Birinci kullanım alanı Wilcoxon İşaretli Sıralar (Signed-Rank) Testi’ne alternatif yöntemdir, ikinci kullanım ise Tek Örneklem Wilcoxon Testi‘ne alternatif yöntemdir.

skewness wilcoxon
Üstteki grafik simetrik, alttaki dağılımlar simetrik olmayan (çarpık) dağılımı gösterir

Özetle işaret testi, özellikle küçük örneklem büyüklüklerinde ya da verilerin hem normal dağılıma uymayıp hem de simetrik dağılmadığı durumlarda kullanılır.

İşaret testi, bir değişkenin değerlerinin pozitif ya da negatif bir olayı temsil edip etmediğini değerlendirir. Örneğin, bir ilaç tedavisinin bir grup hastada bir belirtiyi iyileştirip iyileştirmediğini veya bir reklam kampanyasının bir ürünün satışlarını artırıp artırmadığını belirlemek için işaret testi kullanılabilir. Fakat İşaret Testi’nin, T-Testi ve Wilcoxon Testi’nin ikisinin de varsayımları geçerli olmadığında, en son çare olarak uygulanması gereken test olduğunu hatırlatalım.

spss tez analizi istatistik ödev yaptırma ücretli spss veri analizi danışmanlık

İşaret Testi vs. Wilcoxon Testi

İkisinin de Tek Örneklem ve Bağımlı Örneklem T Testi’ne alternatif olarak yapılabiliyor olmasından dolayı, İşaret Testi ve Wilcoxon Testleri sıkça karıştırılmaktadır. Bu bölümde bu iki test arasındaki benzerliklerden ve farklılıklardan bahsedeceğim.

  1. İşaret Testi:
    • Varsayımlar: İşaret testi, verilerin temel dağılımı hakkında minimal varsayımlarda bulunur. Yalnızca veri noktalarının bağımsız olduğu ve sürekli bir dağılımdan geldiği varsayılır. Verilerin simetrik olarak dağıldığı veya belirli bir şekle sahip olduğu varsayılmaz.
    • Kullanımı: İşaret testi ya arka arkaya 2 kere ölçülen bir grubun medyan değerlerinin istatistiksel olarak anlamlı şekilde artıp artmadığını, ya da tek bir örneklemin medyan değerinin belirli bir sayısal değere eşit olup olmadığını test etmek için kullanılır. Küçük örneklem büyüklükleri veya verilerin yüksek derecede çarpık dağıldığı (skewness) durumlar için uygun olan basit bir testtir.
  2. Wilcoxon Testi (Tek Örneklem veya İşaretli Sıralar):
    • Varsayımlar: Tek Örneklem Wilcoxon Testi, verilerin sürekli ve simetrik bir dağılımdan geldiğini (en azından çok fazla çarpıklık içermediğini) varsayar. Verilerin normal dağılmış olmasını varsaymaz, ancak simetrik bir şekle sahip olmasını varsayar.
    • Kullanımı: İşaret testi gibi, tek örneklem veya işaretli sıralar Wilcoxon testleri de ya arka arkaya iki kere ölçülen bir grubun değerleri arasında anlamlı bir farklılığı bulmak ya da bir örneklem medyanının belirli bir değere eşit olup olmadığını test etmek için kullanılır. Ancak, verilerin orta derecede çarpık olduğu ve örneklem büyüklüğünün nispeten büyük olduğu durumlarda işaret testinden daha güçlüdür.

Özetle, her iki test de tek bir örneklem medyanı hakkında hipotezler test etmek için kullanılabilir, ancak işaret testi, normal olmayan durumlara daha dayanıklıdır ve küçük örneklem büyüklükleri veya yüksek derecede çarpık veriler için tercih edilir. Tek örneklem Wilcoxon testi ise daha güçlü ve verilerin orta derecede çarpık olduğu ve örneklem büyüklüğünün daha büyük olduğu durumlar için uygundur. Hangi testin seçileceği, verilerin belirli özelliklerine ve yapmak istediğiniz varsayımlara bağlıdır. Seçilebiliyorsa, Wilcoxon Testi’nin seçilmesi daha uygundur.

SPSS ile İşaret Testi Nasıl Yapılır? (Tek Grup)

Bir grubun medyan değerinin, belli bir değerden farklı olup olmadığını SPSS kullanarak İşaret Testi ile bulabiliriz. Bu örnekte, bir grubun Enerji skorunun, 50 sayısından anlamlı bir şekilde farklı olup olmadığını İşaret Testi ile inceleyeceğiz.

Öncelikle, SPSS veri setimizde, Enerji skorunu İşaret Testi ile karşılaştırmak istediğimiz değerden oluşan yeni bir değişken yaratıyoruz. Bu örnekte 50 ile karşılaştıracağım için bütün katılımcılar için 50’lerden oluşan “Değer” isimli yeni bir değişken yarattım önce.

işaret testi 1

 

Analyze -> Nonparametric Tests -> Related Samples

işaret testi 2

 

“Fields” bölümünde incelemek istediğimiz değişkeni ve karşılaştırmak istediğimiz değerlerden oluşan değişkeni Test Fields kutusuna atıyoruz.

işaret testi 3

 

“Settings” kutusunda önce Customize Tests’e basarak, sonra aşağıdan Sign Test (2 Samples) seçeneğini işaretliyoruz.

“Run” butonuna basıp analizi başlatabiliriz artık.

işaret testi 4

 

SPSS’in bize vereceği tablolardan “Hypothesis Test Summary” tablosunda hipotezi (Enerji’nin medyan değeri 50 sayısından anlamlı biçimde farklı değildir) ve p değeri sonucuna göre (p < 0.001, yani 0.05’ten küçük) hipotezi reddedip reddedemeyeceğimizin bilgisini görüyoruz (bu örnekte p 0.05’ten küçük olduğu için hipotezi reddetmeliyiz).

Yani sonuç olarak, grubumuzdaki insanların orta Enerji seviyeleri 50’den anlamlı şekilde farklıymış.

işaret testi 5

 

Aşağıdaki sütun grafiğinde, gruptaki Enerji seviyesi 50’nin üstünde olan insanları bordo renk ile, 50’nin altında olan insanları da mavi renk ile görebiliyoruz.

işaret testi 6

Aşağıdaki sütun grafiği de incelediğimiz örneklemdeki insanların Enerji skorlarını sütun grafiği şeklinde gösteriyor. Gördüğünüz gibi veri hem normal dağılıma sahip değil, hem de sağa doğru çok çarpık. Bu durumda Wilcoxon Testi yapmak yerine İşaret Testi yapmak daha uygun oluyor.

işaret testi 7

 

spss tez analizi istatistik ödev yaptırma ücretli spss veri analizi danışmanlık

SPSS ile İşaret Testi Nasıl Yapılır? (İki Grup)

Şimdi de, aynı grubun arka arkaya 2 kere ölçülen Enerji skorları arasında anlamlı bir fark var mı diye ölçelim. Verinin normal dağılım varsayımına uymadığı ve bir tarafa çok çarpık olduğu ön bilgisine sahip olduğumuzu farz edelim ve bu bilgiler doğrultusunda İşaret Testi uygulayalım.

Analyze -> Nonparametric Tests -> Legacy Dialogs -> 2 Related Samples

(Deminki gibi Analyze -> Nonparametric Tests -> Related Samples yolunu kullanarak da İşaret Testi yapabiliriz ama bu alternatif yolu göstermiş olmak için bu örnekte bu diğer yolu kullanmak istedim.)

işaret testi 8

 

Açılan pencerede Enerji seviyesinin önce ölçümünü Variable 1 kutusuna, sonra ölçümünü Variable 2 kutusuna atalım. Alttaki Test Type bölümünde “Sign” seçeneğini işaretleyelim. Sonra OK’a basıp analizimizi başlatabiliriz.

işaret testi 9

 

SPSS bize 2 tane temel tablo verecektir.

“Test Statistics” tablosundaki Sig. değeri, İşaret Testi’mizin p istatistiksel anlamlılık değerini verir. Bu değer 0.05’ten küçükse iki ölçümdeki orta değerler arasında anlamlı bir Enerji seviyesi farklılığı var demek oluyor.

işaret testi 10

“Frequencies” tablosunda ise, önceki Enerji seviyesi sonraki Enerji seviyesinden daha büyük olan 19 kişi, önceki Enerji seviyesi sonraki enerji seviyesinden daha küçük olan 132 kişi ve iki ölçümde de Enerji seviyeleri aynı olan 1 kişi olduğunu görüyoruz.

işaret testi 11

 


SPSS ile İşaret Testi yaparak hem bir örneklemin orta değerinin belli bir sayıdan farklı olup olmadığını bulmayı, hem de arka arkaya iki kere ölçülen aynı örneklemin ölçümleri arasında anlamlı bir fark olup olmadığını bulmayı gösterdim. Artık siz de SPSS’te İşaret Testi uygulayabilmek için gerekli yeteneğe sahipsiniz.

spss tez analizi istatistik ödev yaptırma ücretli spss veri analizi danışmanlık

Deniz Şavkay hakkında 168 makale
Lisans eğitimimi Boğaziçi Üniversitesi Moleküler Biyoloji ve Genetik bölümünde, Yüksek Lisans eğitimimi Polonya'daki SWPS Üniversitesi Psikoloji bölümünde tamamladım. Davranış bilimlerine ilgi duyuyorum ve eğitim hayatımı bunun üzerine şekillendirdim. SPSS ile istatistik analizi yapmayı çok seviyorum. SPSS analizleriyle insan davranışındaki kalıpları keşfetmek ve insan davranışı hakkında iç görü sahibi olmak beni heyecanlandırıyor.

İlk yorum yapan olun

Bir yanıt bırakın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.


*