Tek örneklem Wilcoxon testi, bir grubun orta değerinin belli bir sayıdan istatistiksel olarak anlamlı şekilde farklı olup olmadığını öğrenmemize yarayan bir istatistiksel test türüdür. Parametrik olmayan bir test türüdür ve SPSS kullanarak bu testi gerçekleştirmek mümkündür. Bu yazıda, SPSS’te tek örneklem Wilcoxon testinin nasıl uygulanacağını adım adım açıklayacağım.
Tek Örneklem Wilcoxon Testi Nedir?
Tek Örneklem Wilcoxon Testi, parametrik olmayan bir istatistiksel testtir ve bir grup ya da örneklemin, bir örneklem ya da popülasyon medyanından istatistiksel olarak farklı olup olmadığını belirlemek için kullanılır. Bu test, özellikle örneklemin normal dağılıma sahip olmadığı durumlarda veya ölçümler arasında sıralama düzeyindeki farklılıkların incelenmesinde kullanılır. Tek Örneklem T Testi’nin non-parametrik karşılığı olan testtir.
Tek Örneklem Wilcoxon Testi, parametrik olmayan bir test olduğu için, normal dağılım varsayımını karşılamayan veri setleri üzerinde güvenle kullanılabilir. Bu test, medyan değerleri arasındaki farkları değerlendirirken ortalamalar arasındaki farkları değil, veri setindeki değerlerin sıralamasını dikkate alır. Bu nedenle, veri setindeki aykırı değerler ya da dağılımın dengesizliği gibi durumlar parametrik testlerde olduğu kadar büyük bir endişe kaynağı oluşturmaz.
Tek Örneklem Wilcoxon Testi, özellikle küçük örneklemler veya normal dağılım varsayımının sağlanamadığı durumlarda yaygın olarak kullanılan güvenilir bir istatistiksel araçtır. Bu test, araştırmacılara, bir grup ya da örneklemin belirli bir popülasyondan istatistiksel olarak farklı olup olmadığını değerlendirmede esneklik ve doğruluk sağlar.
Tek Örneklem Wilcoxon Testi için, analiz edilecek veri normal dağılım göstermese de, simetrik dağılım göstermelidir. Yani bir tarafa çarpık olmamalıdır (skewness). Eğer veri çok çarpıksa, Wilcoxon yerine, İşaret Testi isimli alternatif test uygulanması daha uygun olur.
Üstteki grafik simetrik, alttaki dağılımlar simetrik olmayan (çarpık) dağılımı gösterir
SPSS ile Tek Örneklem Wilcoxon Testi Nasıl Yapılır?
Aşağıdaki adımları takip ederek SPSS ile Tek Örneklem Wilcoxon Testi’ni rahatlıkla yapabilirsiniz.
Bu örnekte, bir grup insanın 1 ile 10 arasında değişken Mutluluk skorlarının orta değerinin 3’ten istatistiksel olarak anlamlı şekilde farklı olup olmadığını test etmek için Tek Örneklem Wilcoxon Testi yapacağız.
Analyze -> Nonparametric Tests -> One Sample
Açılan yeni pencerede, üstten “Fields” bölümüne geliyoruz. Burada, Test Fields kutusunda yalnızca test etmek istediğimiz değişken kalmalı. Diğer bütün değişkenleri soldaki kutuya atmalıyız.
Üstte bu sefer “Settings”e basıyoruz. Bu bölümde, önce “Customize Tests”i işaretleyip, sonra da “Compare median to hypothesized (Wilcoxon signed-rank test)” kutucuğunu işretliyoruz. Altındaki boş bölüme de, hangi sayıdan farklı olup olmadığını test etmek istiyorsak o sayıyı yazıyoruz.
Biz burada 3’ten farklı olup olmadığını öğrenmek istiyoruz, o yüzden 3 yazdık.
Bütün ayarlamaları yaptıktan sonra, penceredeki “Run” butonuna tıklayarak SPSS’e analizi başlatması talimatını veriyoruz.
Tek Örneklem Wilcoxon Testi Yorumlama
SPSS, bize kısa bir Tek Örneklem Wilcoxon Testi sonuç tablosu verecektir. “One-Sample Wilcoxon Signed Rank Test Summary” başlıklı tabloda, en alttaki Sig. satırı, Wilcoxon Testi’nin p istatistiksel anlamlılık değerini gösteriyor. Bu değer, 0.05’ten küçük ise, istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık var demektir.
Bu örnekte, p değeri 0.340 çıkmış, yani 0.05’ten yüksek. O zaman, “Tek Örneklem Wilcoxon Testi sonucunda, katılımcıların orta Mutluluk skorunun 3’ten anlamlı şekilde farklı olmadığını bulduk.” diye bir sonuca varabiliriz.
“One-Sample Wilcoxon Signed Rank Test” başlıklı grafikte, hipotezimizdeki orta değer olan 3 sayısı ile gözlemlenen orta değeri yeşil ve mavi renklerde görmekteyiz. Bu grafikte gözlemlenen değer hipotez edilen değerle bire bir aynı olduğu için yeşil çizgi mavinin arkasında kaldı.
“Continuous Field Information Mutluluk” tablosunda ise, katılımcıların Mutluluk skorlarına göre dağılımını görüyoruz. Tablonun sağ üstünde, kişi sayısı 152, en küçük Mutluluk değeri 1, en yüksek Mutluluk değeri 7.25, ortalama Mutluluk değeri 3.183 ve Mutluluk değerinin standart sapması 1.5978 bilgilerini öğrenebiliyoruz.
SPSS ile Tek Örneklem Wilcoxon Testi hakkında her şey bu kadardı. Oldukça kısa bir test, yorumlaması da oldukça düz mantık. Artık siz de SPSS ile kendi Tek Örneklem Wilcoxon Testi’nizi yapıp sonuçlarını raporlayabilirsiniz.
Lisans eğitimimi Boğaziçi Üniversitesi Moleküler Biyoloji ve Genetik bölümünde, Yüksek Lisans eğitimimi Polonya'daki SWPS Üniversitesi Psikoloji bölümünde tamamladım. Davranış bilimlerine ilgi duyuyorum ve eğitim hayatımı bunun üzerine şekillendirdim.
SPSS ile istatistik analizi yapmayı çok seviyorum. SPSS analizleriyle insan davranışındaki kalıpları keşfetmek ve insan davranışı hakkında iç görü sahibi olmak beni heyecanlandırıyor.
Bir yanıt bırakın