
İçindekiler
Bu yazıda, regresyon analizi açısından önemli olan Durbin-Watson değerinin ne olduğundan ve öneminden bahsedeceğim. Ayrıca, SPSS ile Durbin-Watson Testi yapmanın adımlarını resimlerle göstereceğim.
Durbin-Watson Değeri Nedir?
Durbin-Watson değeri, regresyon analizinde hata terimlerinin (residual) otokorelasyonunu test etmek için kullanılan bir istatistiktir. Durbin-Watson testi ile, Durbin-Watson değeri hata terimleri arasındaki ardışık farkların karelerinin toplamını, hata terimlerinin karelerinin toplamına oranlayarak hesaplanır.
Teknik dili bir kenara bırakırsak, Durbin-Watson değeri, verideki katılımcıların veri setindeki sıralamasının, regresyon analizinde hata terimlerinin (residual) büyüklüğü üzerinde bir etkisi olup olmadığını inceler. Genellikle bir etkisi olmamasını isteriz. Yani veride otokorelasyon durumu olmasını istemeyiz.
Durbin-Watson değeri, katılımcıların veride hangi sırayla sıralandığı ile ilgilidir. Verideki katılımcılar hiç değişmese bile, katılımcıların veri setindeki sıralaması değişirse bulunan Durbin-Watson değeri değişecektir.
Durbin-Watson Değeri Yorumlama
Durbin-Watson değeri yalnızca 0 ile 4 arasında yer alabilir. 2’ye ne kadar yakın olursa o kadar iyidir. 1 ile 3 arasındaki Durbin-Watson değeri, uygun kabul edilir. Bazı kaynaklarda Durbin-Watson değeri alt ve üst sınırlarının 1 ile 3 yerine 1.5 ile 2.5 olması gerektiği de yazar.
- 2’ye yakın değerler, otokorelasyon olmadığını gösterir.
- 0’a yakın değerler, pozitif otokorelasyonu işaret eder.
- 4’e yakın değerler, negatif otokorelasyonu işaret eder.
Örneğin, bir doğayı koruma anketini dolduran katılımcılar veri setinde en eski tarihten en yeni tarihe göre dizildi. Daha eski tarihlerde anketi dolduran katılımcılar, anketten düşük skorlar aldılar. Sonra diyelim arada bir olay oldu ve insanların doğayı koruma isteği arttı. Daha yeni tarihlerde anketi dolduran katılımcılar, anketten daha yüksek skorlar aldılar. İşte bu verideki katılımcılar tarih bakımından sıralanıp Durbin-Watson Testi ile incelenirse, Durbin-Watson değeri muhtemelen otokorelasyonun varlığını işaret edecek şekilde 2’den uzak, 0 veya 4’e yakın olacaktır.
SPSS ile Durbin-Watson Testi
SPSS kullanarak Durbin-Watson testini aşağıdaki adımları izleyerek kolayca yapabilirsiniz. Durbin-Watson testi, regresyon analizi penceresinden yapılmaktadır.
Veri setimizi Zaman değişkenine göre sıralıyoruz. Genellikle katılımcıların skorlarının, zaman değişkeni ile otokorelasyon göstermemesini istediğimiz için, Durbin-Watson Testi için en sık yapılan uygulama budur.
Analyze -> Regression -> Linear
Regresyon analizindeki bağımlı ve bağımsız değişkenlerimizi Dependent ve Independent(s) kutularına sırasıyla yerleştiriyoruz.
“Statistics” butonuna basarak, açılacak olan pencerede Residuals bölümündeki Durbin-Watson seçeneğini seçiyoruz.
“Continue” ve “OK”a basarsak, SPSS sonuç tablolarını verecek. Bu tablolardan, Model Summary başlıklı tabloda Durbin-Watson değerine bakmamız gerekiyor. Bu örnekte, Durbin-Watson testi sonucu Durbin-Watson değeri 1.821 çıkmış. Bu, 2’ye yeterince yakın, uygun bir değerdir.
Demin veri setini zamana göre eskiden yeniye sıralamıştık. Bu sefer de, aynı veriyi, rastgele karıştıralım ve bütün katılımcıların bütün verileri aynı kalacak şekilde tekrar Durbin-Watson testi yapalım.
Yine regresyon penceresinden Durbin-Watson testini işaretleyelim.
SPSS’in bize verdiği tablolar arasından Model Summary tablosunda, Durbin-Watson değerini görebileceğiz.
Dikkat ederseniz, bu Durbin-Watson değeri, deminki Durbin-Watson değerinden farklı olarak, 2.162 çıkmıştır. Deminki Durbin-Watson değeri 1.821 çıkmıştı.
Analiz edilen veriler birebir aynı veriler olmasına rağmen, sadece verilerin SPSS’teki diziliş sırası değiştiği için, Durbin-Watson değeri de değişmiş oldu.
Durbin-Watson değeri ve SPSS’te Durbin-Watson testi yapma ve yorumlama konusunda anlatmak istediğim her şey bu kadardı. Buraya kadar okuduğunuz için teşekkürler, iyi çalışmalar diliyorum.
Bir yanıt bırakın