SPSS ile Fleiss’ Kappa Analizi (Resimli)

Fleiss’ Kappa istatistiği, 2’den fazla sayıda gözlemcinin bir veriyi kategorilere ayırırken aralarındaki anlaşma veya uyumluluğu değerlendirmek için tasarlanmış bir istatistiksel ölçüttür. Bu istatistik, 2 değerlendirici tarafından kategorik (nominal) verilerin değerlendirilmesinde kullanılan Cohen’ın Kappa istatistiğinin, 3 veya daha fazla değerlendirici’ye genişletilmiş bir versiyonudur. Bu yazıda, Fleiss’ Kappa istatistiğinin temel prensiplerini ve SPSS kullanarak nasıl hesaplanabileceğini inceleyeceğiz.

spss analizi ücretli danışmanlık tanışma indirimi veri tablo rapor iletişim

spss tez analizi istatistik ödev yaptırma ücretli spss veri analizi danışmanlık

Fleiss’ Kappa Nedir?

Fleiss’ Kappa istatistiği, 3 veya daha fazla sayıda gözlemcinin veya değerlendiricinin bir gruptaki katılımcıları kategorilere ayırırkenki uyumunu değerlendirir. Genellikle nominal ölçekli veriler için kullanılır ve özellikle araştırmalarda, öznel konularda araştırmacıların konsantrasyonunu veya uzmanlığını değerlendirmek için yaygın olarak kullanılır.

Fleiss’ Kappa istatistiği, rastgelelikten kaynaklanan anlaşmazlığı düzeltmek için Cohen’s Kappa istatistiğine dayanır. Ancak, Cohen’ Kappa’dan farklı olarak, Fleiss’ Kappa herhangi iki değerlendirici arasındaki rastgele anlaşmazlığın düzeltilmesinde birden fazla gözlemcinin veya değerlendiricinin katılımını dikkate alır.

Örneğin, bir araştırmada üç farklı doktorun aynı tıbbi durumu değerlendirmesi gerektiğini düşünelim. Doktorlar A, B ve C olsun. Her bir doktor, aynı hasta dosyasını inceleyerek tıbbi durumu “düşük”, “orta” veya “yüksek” risk olarak sınıflandırır. Ardından, Fleiss’ Kappa istatistiği, doktorların sınıflandırmaları arasındaki uyumu ölçmek için kullanılır. Eğer doktorlar arasında yüksek bir uyum varsa, bu tıbbi durumun değerlendirilmesinde güvenilirlik açısından daha iyi olduğunu gösterebilir.

spss tez analizi istatistik ödev yaptırma ücretli spss veri analizi danışmanlık

Fleiss’ Kappa Değeri Anlamı

Fleiss’ Kappa değeri, -1 ile 1 arasında bir değer alır. Bu değerin yorumu şu şekildedir:

  • -1: Tam ters yönlü (tamamen zıt) uyumsuzluk. Gözlemciler arasında hiçbir anlaşma yoktur.
  • 0: Rasgele anlaşma. Gözlemcilerin sınıflandırmaları rastgelelikten kaynaklanan anlaşmazlıklarla aynıdır.
  • 1: Mükemmel uyum. Gözlemciler arasında tam bir uyum vardır.

Genellikle Fleiss’ Kappa değerinin değerlendirmesi şu şekildedir:

  • κ < 0: Kötü anlaşma (şans uyuşmasından daha kötü uyuşma)
  • 0.01 ≤ κ ≤ 0.20: Zayıf uyuşma
  • 0.21 ≤ κ ≤ 0.40: Orta düzeyde uyuşma
  • 0.41 ≤ κ ≤ 0.60: Ortanın iyisi uyuşma
  • 0.61 ≤ κ ≤ 0.80: Gayet iyi uyuşma
  • 0.81 ≤ κ ≤ 1.00: Neredeyse mükemmel uyuşma

SPSS ile Fleiss’ Kappa Analizi Nasıl Yapılır?

Bu örnekte, 3 doktorun, ayrı ayrı olarak, bir grup hasta kişiyi “düşük risk”, “orta risk” ve “yüksek risk” olarak gruplandırmasını inceleyeceğiz. Acaba doktorların hastaları gruplandırma şekli birbirleriyle tutarlı mı diye Fleiss’ Kappa istatistiğini kullanarak bakacağız.

Analyze -> Scale -> Reliability Analysis

fleiss kappa 1

 

Açılan pencerede bütün gözlemci değişkenlerimizi Ratings kutusuna geçiriyoruz.

fleiss kappa 2

 

“Statistics” butonuna basarak, açılacak pencerede “Interrater Agreement: Fleiss’ Kappa – Display agreement on individual categories” seçeneğini işaretliyoruz.

fleiss kappa 3

 

Continue ve OK’a basarak analizimizi başlatabiliriz.

spss tez analizi istatistik ödev yaptırma ücretli spss veri analizi danışmanlık

SPSS Fleiss’ Kappa Tablo Yorumlama

SPSS Fleiss’ Kappa analizi sonucunda bize iki tane tablo verecek. Birinci tabloda, Fleiss’ Kappa testinin istatistiksel anlamlılık seviyesi ve Kappa değeri görünüyor.

Sig. sütununda, Fleiss’ Kappa testinin p istatistiksel anlamlılık değeri 0.001’den küçük olarak görünüyor. Bu 0.05’ten küçük olduğu için istatistiksel olarak anlamlı. Yani test ettiğimiz üç doktorun hastaları kategorilere atma şekli, birbirine anlamlı olarak benzermiş.

Kappa sütununa göre Fleiss’ Kappa değeri 0.589 çıkmış. Bu, yukarıdan hatırlayacağımız üzere, doktorlar arasında “ortanın iyisi” bir uyuşma olduğunu gösteriyor.

fleiss kappa 4

 

Son olarak, “Agreement on Individual Categories” tablosunda, SPSS bize doktorların hastaları kategorize ederken “düşük”, “orta” ve “yüksek” risk olarak kategorize etmelerinin birbiriyle istatistiksel olarak uyumlu olup olmadığını gösteriyor. (1 = düşük risk; 2 = orta risk; 3 = yüksek risk)

Mesela 1. satırdaki Sig. sütunundaki değer 0.05’ten küçükse diyebiliriz ki “Doktorların hastaları düşük risk olarak kategorize etme durumları birbirleriyle istatistiksel olarak anlamlı şekilde uyumludur”. Bu satırdaki Fleiss’ Kappa  değerine göre doktorların “düşük risk” olarak grupladığı hastalar özelinde doktorlar arasındaki uyuşma 0.531’miş yani ortanın iyisi bir uyuşma.

2. ve 3. satırlar da bu şekilde yorumlanabilir.

fleiss kappa 5


SPSS Fleiss’ Kappa Analizi baştan sona bu kadardı. Siz de artık kendi Fleiss’ Kappa analizinizi yapıp 2’den fazla sayıda değerlendiricinin değerlendirmeleri arasındaki uyumu ölçebilirsiniz.

spss tez analizi istatistik ödev yaptırma ücretli spss veri analizi danışmanlık

Deniz Şavkay hakkında 168 makale
Lisans eğitimimi Boğaziçi Üniversitesi Moleküler Biyoloji ve Genetik bölümünde, Yüksek Lisans eğitimimi Polonya'daki SWPS Üniversitesi Psikoloji bölümünde tamamladım. Davranış bilimlerine ilgi duyuyorum ve eğitim hayatımı bunun üzerine şekillendirdim. SPSS ile istatistik analizi yapmayı çok seviyorum. SPSS analizleriyle insan davranışındaki kalıpları keşfetmek ve insan davranışı hakkında iç görü sahibi olmak beni heyecanlandırıyor.

İlk yorum yapan olun

Bir yanıt bırakın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.


*